Διεξάγοντας όλη αυτή την έρευνα που διήρκεσε τριάμισι χρόνια, ο Βαγγέλης Χατζατουριάν έπεσε πάνω σε ιστορίες ανθρώπων που τον συγκίνησαν.
«Ο Δημητρός Δάλλας, για παράδειγμα, ήταν ο πρώτος που αναφέρθηκε σε έναν αθλητικό σύλλογο αναφέροντάς τον ως “ιδέα”. “Και οι ιδέες δεν πεθαίνουν” είχε συμπληρώσει, κάνοντας διάσημη αυτή τη φράση, που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον και αργότερα. Το είχε πει τον Δεκέμβριο του 1922, τρεις μήνες μετά τη μετεγκατάσταση του Πανιωνίου στο Παναθηναϊκό Στάδιο», εξηγεί στον Διευθυντή του περιοδικού People Γιώργο Πράτανο. Οι άνθρωποι που συνέδεσαν το όνομά τους με τον σύλλογο μιλάνε για τον Πανιώνιο «σαν να μιλούν για την πατρίδα τους, το σπίτι τους, την οικογένειά τους» μου λέει ο Βαγγέλης συγκινημένος. Ανάλογη συγκινησιακή φόρτιση θα νιώσει κανείς παρακολουθώντας το ωριαίο ντοκιμαντέρ που συνοδεύει το βιβλίο, παρακολουθώντας εξιστορήσεις σπουδαίων αθλητών.
Πώς μπήκε η γυμναστική στα σχολεία και πώς ξεκίνησαν οι Πανελλήνιοι αγώνες γυναικών;
Ένα άλλο κομμάτι που εντυπωσίασε τον αντιδήμαρχο Νέας Σμύρνης ήταν οι καινοτομίες που εισήγαγε ο σύλλογος στον ελληνικό αθλητισμό. «Το 1895 ο Πανιώνιος γίνεται η πρώτη ελληνική ομάδα των οποίων οι αθλητές κατεβαίνουν στους Πανελλήνιους Αγώνες φορώντας σορτς.
Και ήταν εκείνος ο σύλλογος που έθεσε πρώτος το ζήτημα γυναικείων αγώνων, παραβλέποντας το πόσο συντηρητική ήταν η κοινωνία εκείνη την εποχή – υπήρξαν πολλά αρνητικά σχόλια για την κίνηση αυτή. Το 1926 έκανε το πρώτο αίτημα, το οποίο και απορρίφθηκε από το αρμόδιο υπουργείο. Ο Πανιώνιος επέμεινε και διοργάνωσε ένα δικό του πρωτάθλημα με 28 αθλήτριες στο Παναθηναϊκό Στάδιο, με την ονομασία “1οι Γυναικείοι Αγώνες του Πανιωνίου”. Οι γυναίκες άρχισαν να στρέφονται στον αθλητισμό και πέντε χρόνια αργότερα διοργανώθηκε το 1ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Γυναικών». Ο Πανιώνιος ήταν επίσης ο σύλλογος που εξαιτίας του εντάχθηκε ως υποχρεωτικό το μάθημα της γυμναστικής στα ελληνικά σχολεία. «Μετά την επιτυχία που είχαν οι σχολικοί αγώνες του 1901, τους οποίους εμπνεύστηκε ο φωτισμένος ηγέτης του Πανιωνίου, Δημητρός Δάλλας, σταδιακά τα ιδιωτικά σχολεία άρχισαν να εντάσσουν της γυμναστική στο ημερήσιο πρόγραμμα. Το 1912 εντάχθηκε ως μόνιμο μάθημα».
Η έρευνα του Βαγγέλη έδωσε απαντήσεις και για τον συμβολισμό των χρωμάτων των «κυανέρυθρων», όπου τα δεδομένα ανατρέπονται. «Κάποιοι θεωρούσαν πως το μπλε εκπροσωπεί την Ελλάδα και το κόκκινο το αίμα των νεκρών. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Το καταστατικό του συλλόγου το 1906 αναφέρει πως η φανέλα του συλλόγου είναι λευκή με κόκκινη, διαγώνια ρίγα και μπλε σορτς. Από την έρευνα που έκανα, δεν προκύπτει πουθενά πως τα χρώματα του Πανιωνίου, το κόκκινο και το μπλε, επιβλήθηκαν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή».
Το βιβλίο δεν κλείνει κανένα κεφάλαιο στο μυαλό του Βαγγέλη –όπως πίστευα–, ίσα ίσα γέννησε μια νέα ιδέα. «Όταν είχα κλείσει τα δύο χρόνια έρευνας, σκέφτηκα πως η Νέα Σμύρνη έχει συνδεθεί με τρία “εμβλήματα”: Την Αγία Φωτεινή, τον Πανιώνιο και την Ευαγγελική Σχολή. Αυτό είναι το τελευταίο πρότζεκτ για να κλείσω το συγκεκριμένο τρίπτυχο. Αλλά με αυτό θα ασχοληθώ μετά τις δημοτικές εκλογές».
πηγή: peoplegreece.com