Αλγόριθμοι αναγνώρισης προσώπου και η νέα μόδα του Facebook
Το «10 year challenge» είναι η νέα viral «μανία» στο Facebook: Άλλη μια νέα μόδα του κυρίαρχου μέσου κοινωνικής δικτύωσης, με χρήστες να γεμίζουν το NewsFeed με φωτογραφίες τους «τότε» (2009) και «τώρα» (2019).
Οι περισσότεροι το βρίσκουν διασκεδαστικό- ωστόσο, σε μια εποχή που οι περισσότεροι έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν πως τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών αποτελούν τρόπον τινά «εμπόρευμα» για μεγάλες εταιρείες (προς χρήση στο πλαίσιο μεθόδων στοχευμένης διαφήμισης κ.α.) και που το Facebook έχει δεχτεί επανειλημμένα επικρίσεις για τη στάση του ως προς τα δεδομένα των χρηστών του, είναι αναμενόμενο να είμαστε πλέον κάπως πιο υποψιασμένοι όσον αφορά στις εκάστοτε «μόδες» των social media. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κέιτ Ο’Νιλ, ιδρύτρια της ΚΟ Insights και συγγραφέας των Tech Humanist και Pixels and Place: Connecting Human Experience Across Physical and Digital Spaces, σε άρθρο της στο Wired, κάνει μια ενδιαφέρουσα υπόθεση: Και αν το 10 year challenge είναι ένα κόλπο για την «υποκλοπή» προσωπικών δεδομένων;
Ο προβληματισμός αυτός συνοψίζεται στο εν λόγω tweet της:
Me 10 years ago: probably would have played along with the profile picture aging meme going around on Facebook and Instagram
Me now: ponders how all this data could be mined to train facial recognition algorithms on age progression and age recognition— Kate O’Neill (@kateo) January 12, 2019
«Εγώ 10 χρόνια πριν: Πιθανότατα θα έπαιζα κι εγώ με το meme με το meme “γήρανσης” της εικόνας προφίλ που κυκλοφορεί στο Instagram. Εγώ τώρα: Αναρωτιέμαι πώς όλα αυτά τα δεδομένα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την εκπαίδευση αλγορίθμων αναγνώρισης προσώπου ως προς την αύξηση της ηλικίας και την αναγνώριση ηλικίας».
Το tweet αυτό προκάλεσε αίσθηση, και, όπως σημειώνει η ίδια, πολλοί αντέτειναν πως οι εικόνες είναι ήδη διαθέσιμες στο Facebook, αν θέλει να κάνει τέτοιο. «Σε πολλές εκδόσεις του meme, από τους χρήστες ζητούνταν να ανεβάσουν την πρώτο φωτογραφία προφίλ τους, μαζί με την παρούσα φωτογραφία προφίλ, ή μια εικόνα από 10 χρόνια πριν, μαζί με την τωρινή φωτογραφία προφίλ. Οπότε ναι, αυτές οι εικόνες υπάρχουν, έχουν ένδειξη ώρας ανεβάσματος, πολλοί έχουν πολλές από αυτές και οι περισσότερες είναι δημόσια προσβάσιμες. Αλλά ας επεκταθούμε σε αυτή την ιδέα».
Η υπόθεση της Ο’Νιλ έχει ως εξής: «Φανταστείτε πως θέλετε να εκπαιδεύσετε έναν αλγόριθμο αναγνώρισης προσώπου πάνω στα χαρακτηριστικά που συνδέονται με την ηλικία και, ακόμα ειδικότερα, στην πρόοδο της ηλικίας (πχ το πώς είναι πιθανότερο να μοιάζουν οι άνθρωποι όταν μεγαλώνουν). Ιδανικά, θα θέλατε ένα ευρύ και εκτενές σετ δεδομένων, με πολλές φωτογραφίες. Θα βοηθούσε αν ξέρατε πως τραβήχτηκαν με απόσταση ενός ορισμένου χρονικού διαστήματος, πχ, 10 χρόνια. Σίγουρα, θα μπορούσατε να ψάξετε στο Facebook για φωτογραφίες προφίλ, και να κοιτάξετε τις ημερομηνίες που ανέβηκαν, ή τα δεδομένα EXIF. Αλλά όλο αυτό το σύνολο φωτογραφιών προφίλ θα κατέληγε να παράγει πολύ άχρηστο θόρυβο. Οι άνθρωποι δεν ανεβάζουν αξιόπιστα εικόνες με χρονολογική σειρά, και δεν είναι ασυνήθιστο οι χρήστες να ανεβάζουν εικόνες κάτι άλλου από τους εαυτούς τους ως φωτογραφία προφίλ. Μια γρήγορη ματιά στις φωτογραφίες προφίλ των φίλων μου δείχνει τον σκύλο ενός φίλου, ο οποίος πέθανε πρόσφατα, διάφορα καρτούν κ.α. Με άλλα λόγια, θα βοηθούσε αν είχατε ένα καθαρό, απλό, πολύ χρήσιμα ορισμένο χρονολογικά σετ φωτογραφιών “τότε και τώρα”. Επιπλέον, για τις φωτογραφίες προφίλ του Facebook, η ημερομηνία ανεβάσματος δεν θα αντιστοιχούσε απαραίτητα στην ημερομηνία που τραβήχτηκε η εικόνα. Ακόμα και τα μεταδεδομένα EXIF στη φωτογραφία δεν θα ήταν πάντα αξιόπιστα για να αξιολογήσεις αυτή την ηλικία. Γιατί; Οι χρήστες θα μπορούσαν να έχουν σκανάρει offline φωτογραφίες. Μπορεί να ανέβασαν φωτογραφίες πολλές φορές ανά τα χρόνια. Κάποιοι μπορεί να ανέβασαν screenshots από φωτογραφίες που βρέθηκαν αλλού online…Μέσω του meme του Facebook, οι περισσότεροι, πολύ βολικά, προσθέτουν το υπόβαθρο (“εγώ το 2008 και εγώ το 2018”), καθώς και επιπλέον πληροφορίες, σε πολλές περιπτώσεις, σχετικά με το πότε και πώς τραβήχτηκε η φωτογραφία…με άλλα λόγια, χάρη σε αυτό το meme, υπάρχει τώρα ένα πολύ μεγάλο dataset προσεκτικά επιλεγμένων φωτογραφιών ανθρώπων από 10 χρόνια πριν και από τώρα».
Από πλευράς του το Facebook προέβη σε σχετικό σχόλιο, αρνούμενο οποιαδήποτε σχέση με το #10yearchallenge. «Πρόκειται για ένα meme που δημιουργήθηκε από χρήστες, το οποίο έγινε viral από μόνο του» είπε εκπρόσωπός του, διευκρινίζοντας πως «το Facebook δεν άρχισε αυτή τη μόδα, και το meme χρησιμοποιεί φωτογραφίες οι οποίες ήδη υπάρχουν στοFacebook. Το Facebook δεν κερδίζει τίποτα από αυτό το meme…να υπενθυμίσουμε πως οι χρήστες του Facebook μπορούν να επιλέξουν να απενεργοποιήσουν την αναγνώριση προσώπου ανά πάσα στιγμή».
Παρόλα αυτά, η αρθρογράφος τονίζει πως τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει πολλά περιστατικά κοινωνικών παιχνιδιών και meme με σκοπό τη συλλογή δεδομένων (χαρακτηριστικό παράδειγμα η υπόθεση της Cambridge Analytica).
Ως προς τους σκοπούς ενός τέτοιου εγχειρήματος για την εξέλιξη αλγορίθμων αναγνώρισης προσώπου, η Ο’Νηλ λέει πως υπάρχουν θετικά και αρνητικά σενάρια: Μεταξύ των θετικών θα ήταν πχ ο καλύτερος εντοπισμός ανθρώπων που αγνοούνται (ειδικά παιδιών). Ωστόσο, όπως σημειώνει, η αναγνώριση ηλικίας θα ήταν χρήσιμη σε πιο «πεζές» εφαρμογές, όπως στη στοχευμένη διαφήμιση (που, παρεμπιπτόντως, θα άνοιγε τον δρόμο για κάπως…ανατριχιαστικές αλληλεπιδράσεις, με τις «μηχανές» να εμφανίζονται να ξέρουν για εμάς περισσότερα από ό,τι θα περιμέναμε). Υπάρχει επίσης και το θέμα της αξιοποίησης τέτοιων τεχνολογιών από τις κυβερνητικές υπηρεσίες ασφαλείας, που θα αποκτούσαν υπέρμετρα μεγάλες δυνατότητες παρακολούθησης και απόκτησης δεδομένων, για ανθρώπους που δεν επιδίδονται απαραίτητα σε παράνομες δραστηριότητες, μα απλά διαδηλώνουν ή διαμαρτύρονται για διάφορα πράγματα.
«Οπότε, είναι τόσο μεγάλο θέμα;Θα συμβούν κακά πράγματα επειδή ανεβάσατε κάποιες ήδη δημόσιες φωτογραφίες προφίλ στο wall σας; Είναι επικίνδυνη η εκπαίδευση αλγορίθμων αναγνώρισης προσώπου για την πρόοδο της ηλικίας και την αναγνώρισή της; Όχι ακριβώς. Ανεξαρτήτως της προέλευσης και του σκοπού αυτού του meme, πρέπει όλοι να γίνουμε πιο προσεκτικοί για τα δεδομένα που δημιουργούμε και μοιραζόμαστε, την πρόσβαση που παρέχουμε σε αυτά, και τις συνέπειες της χρήσης τους…το ευρύτερο μήνυμα…είναι πως οι άνθρωποι είναι οι πλουσιότερες πηγές δεδομένων για τις περισσότερες από τις τεχνολογίες που αναδύονται στον κόσμο. Θα έπρεπε να το ξέρουμε αυτό, και να προχωρήσουμε με προσοχή και επιτήδευση…τα δεδομένα μας είναι το καύσιμο που κάνει τις επιχειρήσεις πιο έξυπνες και πιο επικερδείς. Θα έπρεπε να απαιτούμε οι επιχειρήσεις να διαχειρίζονται τα δεδομένα μας με τον σεβασμό που τους αρμόζει, προφανώς. Αλλά πρέπει και οι ίδιοι να αντιμετωπίζουμε τα ίδια μας τα δεδομένα με σεβασμό» καταλήγει η αρθρογράφος.
πηγή: huffingtonpost.gr
