Το συναίσθημα είναι η πράξη που προκύπτει από καταστάσεις που τείνουν να ενισχύουν ή ν’ απειλούν έναν στόχο. Όταν η επίτευξη των στόχων μας συνεχώς εμποδίζεται, τότε το συναίσθημα που δημιουργείται είναι στρες.
Η Ανατομία
Όταν ένας άτομο αισθάνεται πως ο στόχος του μπλοκάρεται, το κάτι που χρησιμοποιείται ω εμπόδιο ονομάζεται stressor. Ένας stressor μπορεί να είναι είτε κάτι που μας προκαλεί φόβο είτε σκέψεις και υποθέσεις που δημιουργούν αγχώδη συναισθήματα.
Το στρες είναι ένα συναίσθημα ή πιο τυπικά μια μείξη συναισθημάτων. Η αντίληψη του καθενός για ένα γεγονός ή μια κατάσταση είναι κρίσιμης σημασίας στον καθορισμό της πραγματικής επίδρασης ενός stressor.
Ουσιαστικά, το στρες είναι το σημείο όπου το άτομο και κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες αισθάνεται πως χάνει τον έλεγχο μιας κατάστασης.
Ο έλεγχος της διαδικασίας μέσω της οποία δημιουργείται το στρες στηρίζεται στον Υποθάλαμο, όπου λειτουργεί ως κονσόλα ελέγχου. Η ενεργοποίηση του μπροστινού μέρους του Υποθάλαμου ενεργοποιεί την αντίδραση του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, δηλαδή ηρεμεί πιθανά έντονα συναισθήματα.
Ερεθισμός του πίσω μέρους του Υποθαλάμου ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, γνωστό και ως General AdaptationSystem(GAS). Παρατεταμένη ενεργοποίηση του GAS, παράγει υψηλά επίπεδα κορτιζόλης όπου είναι η ορμόνη του άγχους.
Η Sonya Lupien του Montreal’ s McGill University, αναφέρει στο Nature Neuroscience τις επιπτώσεις που έχει το χρόνιο στρες:
- Η χρόνια έκθεση στο στρες παράγει υψηλές ποσότητες κορτιζόλης.
- Ως αποτέλεσμα, ο Ιππόκαμπος μικραίνει.
- Η παραγωγή νέων νευρώνων μειώνεται.
- Η μνήμη, η διάθεση και άλλες νοητικές λειτουργίες επηρεάζονται άμεσα.
Ο Εγκέφαλος Βιώνει Στρες
Ο John D. MacArthour, συνοψίζει τις φυσικές επιπτώσεις του στρες στον εγκέφαλο:
- Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα είναι ιεραρχικά πιο κυρίαρχο έναντι του παρασυμπαθητικού.
- Στο πρώτο σημάδι ενός stressor, τα επινεφρίδια να παράγουν αδρεναλίνη τόση όση να τραβήξει την προσοχή σου.
- Όταν ένας stressor παραμένει, ο Υποθάλαμος ενεργοποιεί τον βλεννογόνο αδένα να παράγει κορτικοτροπίνη, όπου με την σειρά της ενεργοποιεί τα επινεφρίδια να παράγουν κορτιζόλη.
Το στρες δημιουργείται όταν μια κατάσταση μας παραπέμπει ν’ αντιδράσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε η προσοχή μας να εστιαστεί στο πως θα διαχειριστούμε ένα πρόβλημα που πιθανώς δεν έχει προκύψει ακόμα.
6 Μύθοι για το Στρες
Παρακάτω παρουσιάζονται έξι σημαντικά σημεία για το στρες από τον American Psychological Association:
Μύθος#1: Τα επίπεδα του στρες είναι ίδια στο κάθε άτομο.
Ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται διαφορετικά τις καταστάσεις και κατ’ επέκταση αντιδρά με διαφορετικό τρόπο.
Μύθος#2: Το στρες είναι πάντα κάτι αρνητικό.
Το στρες μπορεί να είναι επικίνδυνο αλλά όχι πάντα. Μάλιστα, υπάρχει περίπτωση κάτω από ορισμένες συνθήκες να μας βοηθήσει να επιβιώσουμε σε επικίνδυνες καταστάσεις.
Μύθος#3: Το στρες είναι παντού, οπότε πρέπει να μάθουμε να ζούμε μ’ αυτό.
Παρόλο που οι δομές της σύγχρονης κοινωνίας είναι εξαιρετικά πιεστικές, δεν χρειάζεται να παραδώσουμε τον έλεγχο στις εξωτερικές καταστάσεις. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε ν’ αντιμετωπίσουμε το στρες.
Μύθος#4: Υπάρχουν συγκεκριμένες τεχνικές διαχείρισης του στρες που ταιριάζουν σε όλους.
Ο κάθε άνθρωπος βιώνει εντελώς διαφορετικά την οποιαδήποτε κατάσταση του προκαλεί στρες. Κάποιοι, μπορεί να βρίσκουν στην yoga, για παράδειγμα, μια μέθοδο αντιμετώπισης του ενώ κάποιοι άλλοι όχι. Τα καλύτερα προγράμματα διαχείρισης στρες είναι αυτά που ταιριάζουν στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του κάθε ανθρώπου.
Μύθος#5: Αν δεν υπάρχουν συμπτώματα, δεν υπάρχει και στρες.
Αυτό δεν ισχύει. Η έλλειψη συμπτωμάτων δεν αντιστοιχεί πάντα στην έλλειψη στρες. Το ότι κάποιες φορές δεν αισθανόμαστε έντονο στρες δεν σημαίνει πως απουσιάζει.
Μύθος#6: Μόνο τα σοβαρά συμπτώματα στρες χρειάζονται προσοχή.
Συνήθως τα απλά συμπτώματα εξελίσσονται σε σοβαρά. Η αγνόηση τους μπορεί κάποιες φορές να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα παρά να λύσει.
πηγή: Χρήστος Παπανίκας / humanadvanced.com
