Είναι αδιανόητο ακόμα και σήμερα να μην έχει θεσπιστεί το μητρώο κτιριακών υποδομών των σχολικών μονάδων. Πόσα κτήρια έχουν ελεγχθεί από πλευράς στατικής επάρκειας; Πόσα σχολεία είναι αυθαίρετα χωρίς καν οικοδομική άδεια? Πόσα κτήρια δεν πληρούν ούτε τις ελάχιστες απαιτήσεις πυροπροστασίας; σε πόσα κτήρια δεν λειτουργεί το υφιστάμενο σύστημα θέρμανσης; Σε πόσα κτήρια τα φωτιστικά είναι φθαρμένα και σε πόσα κτήρια τα υδραυλικά συστήματα τους είναι προβληματικά και ακατάλληλα για χρήση;
Τον Συνήγορο του Πολίτη απασχόλησε η κατά τα τελευταία έτη διαφαινόμενη αύξηση του αριθμού υποθέσεων που σχετίζονται με την καταλληλότητα των σχολικών κτιρίων. Τέθηκαν επίσης και γενικότερα ζητήματα, που αναδεικνύουν τη σταδιακά μεγαλύτερη υποβάθμιση του σχολικού χώρου, αλλά και των χώρων ψυχαγωγίας ανηλίκων (ιδίως παιδικών χαρών), με αποτέλεσμα τελικά την υποβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά και της ίδιας της καθημερινότητας των παιδιών.
Στις περισσότερες περιπτώσεις όπου παρεμβαίνει η Αρχή, διαπιστώνεται ότι για τις αναγκαίες βελτιώσεις, αποκαταστάσεις, μετεγκαταστάσεις ή ανεγέρσεις απαιτούνται υψηλά κόστη, με αποτέλεσμα να αναζητούνται από τους αρμόδιους προσωρινού τύπου λύσεις, που δεν διασφαλίζουν τη σωματική ακεραιότητα και την ομαλή ανάπτυξη των ανηλίκων. Δυστυχώς ακόμα και σήμερα υπάρχουν σχολεία σχεδόν σε όλη την χώρα που στεγάζονται σε κοντέινερ, σε αποθήκες και πρώην βιοτεχνικά κτήρια.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΚτΥπ πρώην ΟΣΚ τα σχολικά κτήρια στην Ελλάδα είναι ηλικίας από 30 έως 50 ετών και περισσότερα από τα μισά σχολεία της χώρας, γεγονός που εγείρει ερωτηματικά ως προς την ασφάλεια των κτιρίων και καθιστά επείγουσα την αντικατάσταση πολλών από αυτά.
Τα κυριότερα προβλήματα που συναντάς στις κτιριακές υποδομές των σχολικών μονάδων, άπτονται της ασφάλειας των μαθητών και εκπαιδευτικών και δεν καλύπτουν ούτε τις ελάχιστες απαιτήσεις θερμικής άνεσης.
Η κεντρική κυβέρνηση εδώ και χρόνια έχει μεταφέρει την αρμοδιότητα συντήρησης των σχολικών μονάδων στους Δήμους, χωρίς να έχει μεταφέρει και τα ανάλογα κονδύλια για την συντήρηση τους.
Σε πολλά σχολεία συναντάς τριτοκοσμικές καταστάσεις από πλευράς υλικοτεχνικών υποδομών και εγκαταστάσεων. Το 65% των σχολικών μονάδων φέρουν εκτεταμένες φθορές (ρωγματώσεις, υγρασίες, διαρροές κλπ) τόσο σε επίπεδο κτηριακού κελύφους (θερμικά αμμόνωτα δομικά στοιχεία, κατεστραμμένα κουφώματα κλπ), όσο και σε ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις ( ασυντήρητα πεπαλαιωμένα συστήματα θέρμανσης, φθαρμένοι ηλεκτρικοί πίνακες, απουσία συστημάτων πυροπροστασίας κλπ).
Τόσα προγράμματα ΕΣΠΑ εδώ και πολλά χρόνια έχουν ΄΄τρέξει΄΄ (ΟΤΑ1,ΟΤΑ2 κλπ), κι όμως ούτε το 5% του κτηριακού αποθέματος των σχολικών μονάδων δεν έχει ανακαινιστεί.
Είναι αδιανόητο ακόμα και σήμερα να μην έχει θεσπιστεί το μητρώο κτηριακών υποδομών των σχολικών μονάδων. Πόσα κτήρια έχουν ελεγχθεί από πλευράς στατικής επάρκειας; Πόσα σχολεία είναι αυθαίρετα χωρίς καν οικοδομική άδεια? Πόσα κτήρια δεν πληρούν ούτε τις ελάχιστες απαιτήσεις πυροπροστασίας; σε πόσα κτήρια δεν λειτουργεί το υφιστάμενο σύστημα θέρμανσης; Σε πόσα κτήρια τα φωτιστικά είναι φθαρμένα και σε πόσα κτήρια τα υδραυλικά συστήματα τους είναι προβληματικά και ακατάλληλα για χρήση;
Οι αριθμοί είναι άκρως απογοητευτικοί, ζούμε μία τριτοκοσμική κατάσταση που δείχνει οτι η Πολιτεία έχει εγκαταλείψει την ασφαλή και άνετη διαβίωση των μαθητών μας, αλλά και των εκπαιδευτικών μας. Το κόστος αποκατάστασης ζημιών και συντήρησης πλέον έχει περάσει άτυπα στους συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων, όπου οι γονείς συνεισφέρουν και πολλές φορές από το υστέρημα τους χρήματα για να γίνουν κάποιες στοιχειώδεις εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης των σχολικών μονάδων.
Πολλοί βουλευτές, πολλών κομμάτων έχουν θέσει πολλές φορές το θέμα σε δημόσια διαβούλευση και συζήτηση και έχουν προκαλέσει τους αρμοδίους υπουργούς και αξιωματούχους των εμπλεκόμενων υπουργείων και φορέων, ωστόσο τα προβλήματα παραμένουν αμείωτα. Ειδικά στα χρόνια της κρίσης αυτά έχουν επιδεινωθεί, αφού η μνημονιακή κατοχή επέβαλε δραστικές μειώσεις στα κονδύλια του Υπουργείου Παιδείας και αντίστοιχα στις Περιφέρειες και του Δήμους.
Πόσο ακατόρθωτο είναι η πραγματοποίηση στοχευμένων μέτρων από την Πολιτεία για να αντιμετωπίσει αυτή την απογοητευτική κατάσταση των Σχολικών Κτηρίων, όπως:
- Την καθιέρωση Μητρώου Σχολικού Κτηρίου.
- Την συγκρότηση ειδικού σώματος μηχανικών , ιδιώτες πιστοποιημένοι μηχανικοί με την εποπτεία του ΤΕΕ θα ελέγχουν περιοδικά την στατικότητα των κτηρίων, την πυρασφάλεια και τις προβληματικές ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.
- Την καθιέρωση Τεχνικών Ασφαλείας στους ΟΤΑ με αποκλειστική αρμοδιότητα των έλεγχων τήρησης των κανόνων ασφαλείας στα σχολικά συγκροτήματα.
- Την μεταφορά χρημάτων στους ΟΤΑ από το Πράσινο Ταμείο (2 δις ευρώ σήμερα ‘’κάθονται΄΄) για την ενεργειακή θωράκιση των σχολικών μονάδων σε συνδυασμό με την άμεση αξιοποίηση προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020 (όπως πχ το πρόγραμμα Εξοικονομώ εν Δήμω).
- Την αλλαγή νομοθετικού πλαισίου που θα απεμπλέκει τις Περιφέρειες και τους εμπλεκόμενους φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης (ΚτΥπ, κλπ) από τον έλεγχο-εγκρίσεις μελετών και διενέργειας διαγωνισμών που αφορούν την συντήρηση και αποκατάσταση σχολικών μονάδων. Η διαχείριση αυτών των προγραμμάτων θα πρέπει να γίνεται αποκλειστικά από τους Δήμους.
Η κατάσταση των Σχολικών Μονάδων, όπως βέβαια και των Νοσηλευτικών Μονάδων είναι ο καθρέπτης μιας χώρας που θέλει να κατατάσσεται στις χώρες της προηγμένης Δύσης, και που σέβεται τους φορολογούμενους πολίτες της.
Μιχάλης Χριστοδουλίδης
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ Ενεργειακός Επιθεωρητής και Σμήναρχος ε.α (ΣΜΑ).
πηγή: analyst.gr
