Μικρή χρονική απόσταση αλλά τεράστιες κοινωνικοπολιτικές διαφορές μας χωρίζουν από τη Βουλιαγμένη της δεκαετίας του ’70. Δεν υπάρχει ίσως παραστατικότερη απόδειξη γι’ αυτό, από το γεγονός ότι πριν από 40 χρόνια, τον Αύγουστο του 1978, ιδρύθηκε ο «Εξωραϊστικός και Οικοδομικός Συνεταιρισμός των Αστέγων Δημοτών Κοινότητος Βουλιαγμένης».
Ηχεί ίσως παράξενα σήμερα, όμως στο προάστιο εκείνων την ημερών που βρισκόταν στο μεταίχμιο μιας νέας εποχής, συνώνυμης με την αύξηση της δόμησης, την αντιπαροχή και τη μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, οι τότε κοινοτικές αρχές κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν ένα κοινωνικό ζήτημα που κληροδοτήθηκε από τις πρώτες δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα στη Βουλιαγμένη: Τις 74 οικογένειες οι οποίες διέμεναν σε παραπήγματα και παράγκες, εντός καταπατημένων ή κοινόχρηστων χώρων και πάντως δεν διέθεταν ακίνητη περιουσία, καθιστώντας τα μέλη τους άστεγα, κατά την ισχύουσα τότε ορολογία.
Υπήρξε λοιπόν μια εποχή που η Βουλιαγμένη διέθετε λίγα σπίτια και κάποιες ταβέρνες όλα κι όλα, στερούμενη κάθε υποδομή. Κατά τα προπολεμικά χρόνια ήταν ένας απομακρυσμένος από την Αθήνα εξοχικός τόπος για παραθερισμό και κυνήγι με φθηνή γη προς αγορά. Ανάμεσα στους πρώτους κατοίκους και τους μόνιμους παραθεριστές της Βουλιαγμένης υπήρξαν επιφανείς Αθηναίοι αλλά επίσης και ιδιαίτερα φτωχοί άνθρωποι καθώς και οι ενδιάμεσες εισοδηματικές κατηγορίες. Ένας απόηχος του τότε κοινωνικού ανάγλυφου της περιοχής είναι οι παράγκες που ακόμη και σήμερα κατοικούνται στο λόφο του Ορφανοτροφείου.
«Φιλοσοφία μου από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα τη διοίκηση της Κοινότητας, τον Ιούνιο του 1975 και τις τρεις θητείες που ακολούθησαν, ήταν η φροντίδα του ανθρώπου ως κομματιού του περιβάλλοντος», θυμάται σήμερα μιλώντας στον «Δημοσιογράφο» ο Πατρίκιος Καραγεώργος, ο άνθρωπος που μεταξύ πολλών άλλων, ανέλαβε την πρωτοβουλία να δώσει λύση στο ζήτημα των αστέγων της Βουλιαγμένης. Ζήτησε και έλαβε από την Εκκλησία της Ελλάδος και το υπουργείο Γεωργίας τις κατάλληλες εκτάσεις (25 και 15 στρέμματα αντίστοιχα, συνολικά 40) όπου θα χτίζονταν αυτοτελείς μονοκατοικίες των 80 τετραγωνικών «καλύτερες και από τις καμπάνες του Αστέρα», όπως σχεδίαζε ο τότε Κοινοτάρχης. Η έκταση αυτή βρίσκεται στο τέρμα της οδού Πανός, απέναντι από το κοιμητήριο της Βουλιαγμένης.
Ως μια μερίδα «απόρων δημοτών που μπλέχτηκαν στην περιπέτεια και το άγχος της αυθαιρεσίας προκειμένου να στεγάσουν τις οικογένειές τους με τις πιο στοιχειώδεις συνθήκες», περιγράφονταν οι δικαιούχοι των νέων ιδιοκτησιών στο αίτημα τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου της Βουλιαγμένης που υποβλήθηκε στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων το 1979 ώστε να εκδοθούν οι οικοδομικές άδειες και να χτιστούν με δημοτικές δαπάνες τα σπίτια. Η στέγασή τους εκτός από ένα κοινωνικό ζήτημα, θα έλυνε και ένα αισθητικό, καθώς έτσι «απελευθερώνονται κοινόχρηστες εκτάσεις στο πιο ζωτικό σημείο της περιοχής μας (κοντά στο Αστήρ Παλλάς)», σύμφωνα με την τότε επιχειρηματολογία της Κοινότητας, που στο διάβημά της προς τις κυβερνητικές υπηρεσίες τόνιζε ότι οι άνθρωποι αυτοί ζούσαν «με άθλιες συνθήκες διαβιώσεως, χωρίς αποχέτευση κ.λπ. ενώ δίπλα τους υπάρχει η χλιδή, η πολυτέλεια, η άνεση».
Η παράγκα – εστιατόριο και σπίτι που έστησε το 1925 στο κέντρο της Βουλιαγμένης ο εικονιζόμενος Βασίλειος Κοντακινός και αρχικά ονομαζόταν «Βόλγας», αργότερα όμως μετονομάστηκε «Σαρωνικός» κατόπιν απαίτησης των ΛΟΚατζήδων θαμώνων που δεν ανέχονταν τίποτα …σοβιετικό (Πηγή: Δημ. Κουτσογιάννης «Παληά Βουλιαγμένη», 1984)
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σχέδιο αυτό του Πατρίκιου Καραγεώργου είχε συγκεντρώσει μια ευρύτερη πολιτική και τοπική συναίνεση. Έγινε με την «ευλογία» του τότε Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, αλλά και την έγκριση της κυβέρνησης Καραμανλή. Επιπρόσθετα, το πρόγραμμα Καραγεώργου για τη στέγαση των «παραπηγματούχων και απόρων» όπως αναφέρονται στα έγγραφα της εποχής είχε την έγκριση της τοπικής κοινωνίας, αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα των εκλογών του 1978, όταν ο κοινοτάρχης επανεξελέγη με ποσοστό 82% έχοντας ήδη δρομολογήσει την ιδέα του.
Το 1977 ολοκληρώθηκαν οι παραχωρήσεις της γης, ενώ το 1978 οριστικοποιήθηκε η κατάσταση των δικαιούχων αστέγων δημοτών που θα λάμβαναν έναν κλήρο. Μια επιτροπή που είχε πρόεδρο έναν πρωτοδίκη και μέλη δύο διευθυντές της Νομαρχίας και δύο κοινοτικούς συμβούλους έλεγξε την περιουσιακή κατάσταση όσων υπέβαλαν αίτηση, διασφαλίζοντας ότι το πρόγραμμα στέγασης θα ωφελούσε αποκλειστικά όσους το είχαν ανάγκη.
Το φιλόδοξο σχέδιο όμως πάγωσε. Γραφειοκρατικά θέματα καθυστέρησαν την απαιτούμενη έγκριση νέου ρυμοτομικού σχεδίου που θα επεξέτεινε το σχέδιο πόλης. Ήρθαν οι εκλογές του 1986, τις οποίες κέρδισε επεισοδιακά ο Γρηγόρης Κασιδόκωστας, ενώ η Βουλιαγμένη από το 1985 είχε πλέον διοικητικά αναγνωριστεί Δήμος. Ο νέος Δήμαρχος αν και είχε υποσχεθεί να συνεχίσει τις διαδικασίες –έχοντας και μέλη της οικογένειάς του στους δικαιούχους– τελικά δεν προέκρινε τη στέγαση των «αστέγων». Από τότε μέχρι σήμερα, ο φάκελος παραμένει σε εκκρεμότητα στο Δημαρχείο, ενώ τα παραχωρητήρια που έχουν ακόμη στην κατοχή τους οι «δικαιούχοι άστεγοι» έχουν στο τέλος τη φράση «εν καιρώ θα ειδοποιηθείτε για να υπογράψουμε το οριστικόν συμβόλαιον ενώπιον Συμβολαιογράφου», κάτι που δεν έγινε ποτέ ως τώρα.
Έχουν όμως στο μεταξύ όλα αλλάξει ριζικά.
πηγή:
