Μια από τις επίσημες αργίες του ελληνικού κράτους είναι και η 28η Οκτωβρίου. Αλήθεια, όμως, τι γιορτάζουμε;
Οι περισσότεροι από μας γνωρίζουμε ότι η μέρα αυτή σημάδεψε την Ελλάδα από τον πόλεμο του 1940 και έμεινε γνωστή ως επέτειος του “ΟΧΙ”, αλλά τι ακριβώς είναι αυτό που γιορτάζουμε;
Στην προκειμένη περίπτωση η Ελλάδα γιορτάζει την είσοδο της στον πόλεμο του ’40!
Στην πραγματικότητα ο εορτασμός αφορά όλο το έπος του 1940 και τις επιτυχίες της χώρας μας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ουσιαστικά η ημερομηνία αυτή είναι η ημέρα που η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο!
Πως έγινε αυτό; Με το ΟΧΙ του τότε πρωθυπουργού-δικτάτορα της Ελλάδας Ιωάννη Μεταξά στις αξιώσεις των Ιταλών.
Τι έγινε στις 28 Οκτωβρίου του 1940
Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 η Ιταλία, μέσω του πρέσβη της στην Αθήνα, επέδωσε τελεσίγραφο στον Ι. Μεταξά με το οποίο ζητούσε ελεύθερη διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων από τα ελληνοαλβανικά σύνορα.
Παράλληλα απαιτούσε να της παραχωρηθούν κάποια σημεία στρατηγικής σημασίας, όπως π.χ. κάποια αεροδρόμια, λιμάνια κλπ που θα βοηθούσαν τις επιχειρήσεις της στην γύρω περιοχή.
Ο τότε Πρωθυπουργός της χώρας μας, απάντησε ένα μεγαλοπρεπέστατο όχι, το οποίο αντανακλούσε και την θέληση του μεγαλύτερου μέρους του λαού, ήταν κάτι σαν λαϊκή απαίτηση.
Τα ακριβή λόγια του Μεταξά ήταν: “Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο”, όμως οι εφημερίδες της εποχής δεν άργησαν να γράψουν για το περίφημο “ΟΧΙ” του Πρωθυπουργού στους Ιταλούς.
Η κίνηση αυτή του Μεταξά σηματοδότησε την είσοδο της, ουδέτερης μέχρι τότε, χώρας μας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια μέρα ο Πρωθυπουργός εξέδωσε το παρακάτω διάγγελμα:
Προς τον Ελληνικόν Λαόν:
Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της. Μολονότι επεδείξαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην, προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημας το δικαίωμα να ζώμεν ως ελεύθεροι Έλληνες μου εζήτησεν σήμερον την 3ην πρωινήν ώραν, την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν ότι προς κατάληψιν αυτών η κίνησις των στρατευμάτων της. θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ’ εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Έλληνες,
τώρα θα αποδείξωμεν εάν είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας, την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος ας εγερθή σύσσωμον, αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά σας, και τας ιεράς μας παραδόσεις.Νυν υπέρ πάντων ο αγών
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως
Ιωάννης Μεταξάς
Αντίστοιχο διάγγελμα έβγαλε και ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Β’, ενώ μήνυμα προς τον ελληνικό λαό απηύθυνε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρύσανθος.
Πότε ξεκίνησε να γιορτάζεται η 28η Οκτωβρίου
Η επέτειος του ΟΧΙ ξεκίνησε να γιορτάζεται από την πρώτη κιόλας χρονιά παρά το γεγονός ότι η χώρα μας τελούσε υπό Ιταλο-γερμανική κατοχή.
Οι πρώτοι δύο εορτασμοί έγιναν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και την Πλατεία Συντάγματος χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα από του Ιταλούς. Ωστόσο, το 1943 ο εορτασμός που έγινε στην πλατεία Κοτζιά συνοδεύτηκε από συλλήψεις μιας και την αστυνόμευση είχαν αναλάβει πλέον οι Γερμανοί.
Ο πρώτος επίσημος εορτασμός έγινε στις 28 Οκτωβρίου του 1944 οπότε έγινε και η πρώτη παρέλαση παρουσία του τότε Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Από τότε ο εορτασμός επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.
Μάλιστα στη Θεσσαλονίκη γίνεται μεγάλη στρατιωτική παρέλαση καθώς η γιορτή σχεδόν συμπίπτει τόσο με την επέτειο απελευθέρωσης της πόλης από τους Οθωμανούς όσο και με τον εορτασμού του πολιούχου της πόλης Αγ. Δημητρίου.
