Στην πρώτη περίπτωση αισθάνεται περιστροφή του σώματος, ώθηση, τάση για πτώση ή αιώρηση προς τα πλάγια, εμπρός, πίσω, πάνω ή κάτω. Στη δεύτερη περίπτωση έχει την ψευδαίσθηση κίνησης του περιβάλλοντος, ενώ ο ίδιος παραμένει ακίνητος.
Και στις δύο περιπτώσεις, ο ασθενής γνωρίζει ότι τα συμπτώματα αυτά είναι ψευδή και παρότι είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά, δεν είναι επικίνδυνα.
Ο ίλιγγος διακρίνεται σε περιφερικής και κεντρικής αιτιολογίας. Εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, αλλά κυρίως στις μεγαλύτερες. Είναι 2-3 φορές συχνότερος στις γυναίκες από ότι στους άνδρες.
Ένας ίλιγγος εκδηλώνεται χωρίς να έχει προηγηθεί προειδοποίηση.
Δείτε όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον ίλιγγο.
Πώς βιώνει κάποιος τον ίλιγγο: Εκτός από την αίσθηση ότι τα πάντα γυρίζουν γύρω σας και εσείς μένετε ακίνητοι ή ότι εσείς περιστρέφεστε γύρω από τα αντικείμενα, μπορεί επίσης να νιώσετε ναυτία, διπλή όραση, μειωμένη ακοή ή εμβοές ανάλογα με την αιτιολογία του ιλίγγου.
Πόσο διαρκεί: Η διάρκεια του ιλίγγου εξαρτάται από την αιτία που τον προκαλεί. Όσο πιο καλοήθης είναι η αιτία, τόσο μικρότερη και η διάρκεια. Μπορεί λοιπόν να διαρκέσει μερικά λεπτά, σε σοβαρές περιπτώσεις όμως, διαρκεί για ώρες, μέρες, ακόμη και εβδομάδες. Ο ακριβής προσδιορισμός της διάρκειας του ιλίγγου είναι πολύ σημαντικός, καθώς θα βοηθήσει τον γιατρό σας να εντοπίσει την αιτία του.
Ο ίλιγγος είναι σύμπτωμα, όχι ασθένεια: Ο ίλιγγος μπορεί να είναι σύμπτωμα πολλών διαφορετικών καταστάσεων. Ανεξάρτητα από την αιτία που τον προκαλεί, συχνά υποχωρεί μόνος του ή μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς. Πολλές από τις ασθένειες που προκαλούν ίλιγγο επηρεάζουν το αιθουσαίο σύστημα, δηλαδή τους αισθητηριακούς υποδοχείς στο εσωτερικό του αυτιού που σχετίζονται με την ισορροπία και την κίνηση. Καταστάσεις που στέλνουν ακατάλληλα ή ψευδή σήματα μπορεί να προκαλέσουν ίλιγγο. Για να αντιμετωπιστούν οι ίλιγγοι πρέπει να εντοπιστεί και να θεραπευτεί η αιτία που τους προκαλεί.
Τα είδη των ιλίγγων: Οι δύο βασικές κατηγορίες είναι οι περιφερικοί και οι κεντρικοί. Στην πρώτη κατηγορία, η αιτία αφορά στο εσωτερικό του αυτιού, ενώ στη δεύτερη αφορά στο νευρικό σύστημα. Υπάρχουν πολλές υποκατηγορίες, αλλά γενικά οι περιφερικοί είναι πιο συχνοί από τους κεντρικούς.
Τι προκαλεί ίλιγγο όταν είστε ξαπλωμένοι: Πρόκειται για τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσεως. Αφορά το 20% των περιπτώσεων ιλίγγου και κύριο χαρακτηριστικό είναι τα σύντομα επεισόδια ιλίγγου, όταν αλλάζει απότομα η θέση της κεφαλής. Ο ίλιγγος θέσεως οφείλεται στην μετακίνηση μικροσκοπικών κρυστάλλων, των ωτολίθων. Οι ωτόλιθοι είναι κρύσταλλοι ανθρακικού ασβεστίου, που βρίσκονται στο ελλειπτικό κυστίδιο του έσω ωτός και δημιουργούν συμπτώματα όταν μετατοπίζονται στους ημικυκλικούς σωλήνες του λαβυρίνθου. Ο ίλιγγος υποχωρεί, όταν οι ωτόλιθοι σταματήσουν να κινούνται, ενώ μπορεί να υποτροπιάζει περιοδικά.
Νόσος του Meniere: Πρόκειται για διαταραχή του έσω ωτός και παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις. Η αιτιολογία της δεν είναι γνωστή. Σε επίπεδο παθοφυσιολογίας, χαρακτηρίζεται από αύξηση της ενδολέμφου και διάταση του υμενώδους λαβυρίνθου, γι’ αυτό και ονομάζεται και ενδολεμφικός ύδρωπας. Τα επεισόδια ιλίγγου συνοδεύονται από βαρηκοΐα, εμβοές και αίσθημα πληρότητας ώτων. Η βαρηκοΐα παρουσιάζει διακυμάνσεις με επιδείνωση κατά τη διάρκεια των επεισοδίων και βελτίωση μετά το πέρας τους. Η διάρκεια του επεισοδίου είναι από 30 λεπτά έως 24 ώρες.
Ναυτία ταξιδιωτών: Πολλοί άνθρωποι βιώνουν ίλιγγο μετά από ταξίδι με πλοίο, αυτοκίνητο ή αεροπλάνο. Αυτός ο ίλιγγος είναι συνήθως βραχείας διάρκειας, αλλά όπως κάθε ίλιγγος, μπορεί να προκαλέσει ανησυχία και τρόμο.
Οξεία λαβυρινθίτιδα: Ο ιός που προκαλεί ένα κρυολόγημα, μπορεί να προσβάλει και το σύστημα της ισορροπίας, με αποτέλεσμα να το «αποσυντονίσει» τελείως. Όταν προσβληθεί από τον ιό το όργανο της ισορροπίας (λαβύρινθος), έχουμε οξεία λαβυρινθίτιδα. Ο ίλιγγος είναι πολύ έντονος, ο ασθενής δεν μπορεί καν να σταθεί όρθιος και η κατάσταση αυτή διαρκεί για ήμερες έως και εβδομάδες. Μετά την οξεία φάση, για μεγάλο διάστημα, οποιαδήποτε κίνηση του κεφαλιού μπορεί να πυροδοτήσει ξανά τον ίλιγγο. Επιπλέον, η οξεία λαβυρινθίτιδα μπορεί να προκαλέσει βαρηκοΐα ή βουητό στα αυτιά. Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα, η βαρηκοΐα ή οι εμβοές είναι μόνιμες.
Αιθουσαία νευρωνίτιδα. Πρόκειται για φλεγμονή του αιθουσαίου νεύρου, πιθανότατα στα πλαίσια ιογενούς λοίμωξης. Δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως η παθογένεια της νόσου, αλλά έχει ενοχοποιηθεί ο ιός του Απλού Έρπη (HSV-1). Χαρακτηρίζεται από αιφνίδια εισβολή έντονου ιλίγγου, που συνοδεύεται από εμέτους και επιδεινώνεται με την κίνηση της κεφαλής. Συνήθως, διαρκεί από λίγες ημέρες έως 3 εβδομάδες. Δεν σχετίζεται με απώλεια ακοής, ενώ μπορεί να παρατηρηθεί οριζόντιος νυσταγμός κατά την κλινική εξέταση. Στο ιστορικό του ασθενούς, αναφέρεται συχνά πρόσφατη λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος.
Στρες: Ο ίλιγγος πιθανώς επιδεινώνεται από το άγχος, ειδικά όταν η αιτία είναι ο παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως και η αιθουσαία νευρωνίτιδα. Από την άλλη, είναι πολύ πιθανότερο το άγχος να αποτελεί συνέπεια και όχι αιτία της νόσου του Ménière.
Ιογενής μηνιγγίτιδα και ίλιγγος: Η ιογενής μηνιγγίτιδα είναι μια φλεγμονή των μεμβρανών που περιβάλλουν το νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο. Τα σημάδια της νόσου περιλαμβάνουν συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης, όπως δυσκαμψία αυχένα και συχνά τον χειρότερο πονοκέφαλο που θα μπορούσατε να φανταστείτε. Σε κάποιες περιπτώσεις, η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκαλέσει ίλιγγο. Πρόκειται για κεντρικό ίλιγγο, καθώς προκαλείται από κατάσταση που επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Εγκεφαλικό: Σε αυτή την περίπτωση ο ίλιγγος εμφανίζεται αιφνίδια και μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες. Μπορεί να παρατηρηθεί επίσης μονόπλευρη απώλεια ακοής, όταν το επεισόδιο αφορά την πρόσθια κάτω παρεγκεφαλιδική αρτηρία ή την έσω ακουστική αρτηρία.
Ίλιγγος σχετιζόμενος με ημικρανία: Πρόκειται για επεισόδια ιλίγγου, που συνοδεύονται από φωτοφοβία, δυσανεξία στους ήχους, κυμαινόμενη βαρηκοΐα και εμβοές. Του επεισοδίου μπορεί να προηγείται οπτική αύρα (φωτεινές γραμμές στο οπτικό πεδίο).
Συνήθειες που επιδεινώνουν τον ίλιγγο: Δυστυχώς, οι περισσότερες αιτίες των ιλίγγων δεν μπορούν να ελεγχθούν από εμάς. Ωστόσο, ο ίλιγγος μπορεί να προκληθεί ή να επιδεινωθεί από το άγχος, τις αλλαγές στη βαρομετρική πίεση, την αφυδάτωση και τη στέρηση του ύπνου. Ο διαλογισμός και η γιόγκα, η ξεκούραση, η καλή ενυδάτωση, μπορούν να σας βοηθήσουν στη διαχείριση των ιλίγγων. Αποφεύγετε επίσης το αλκοόλ, το αλάτι και την καφεΐνη.
Πώς θα αντιμετωπίσετε τον ίλιγγο: Όταν ξεκινά ο ίλιγγος, βρείτε ένα μέρος που μπορείτε να μείνετε ακίνητοι και να ξεκουραστείτε. Ο σοβαρός ίλιγγος απαιτεί ανάπαυση στο κρεβάτι μέχρι να υποχωρήσει η οξεία φάση. Μην προσπαθείτε να μετακινηθείτε, καθώς μπορεί να πέσετε και να τραυματιστείτε σοβαρά. Αποφεύγετε επίσης το υπερβολικό φως και τους ήχους.
